man
dla plików i poleceń z części Wiedza.Większość istotnych informacji o użytkownikach jest przechowywana w poniższych plikach:
/etc/passwd
- podstawowe informacje o kontach użytkowników (ew. zaszyfrowane hasło),/etc/group
- podstawowe informacje o grupach użytkowników,/etc/shadow
- rozszerzone informacje o kontach użytkowników (np. daty ważności) i zaszyfrowane hasło (w systemie shadow),/etc/gshadow
- rozszerzone informacje o grupach użytkowników (w systemie shadow).Narzędzia do modyfikowania kont. Podstawowe metody zakładania kont użytkowników:
Informacje o koncie można uzyskać przy pomocy poleceń takich jak id, groups.
Raz założone konto można modyfikować na wiele sposobów:
Usuwanie kont i grup:
Istnieje kilka metod blokowania dostępu do konta:
Trzeba pamiętać, iż powyższe metody nie są skuteczne w przypadku sieciowych metod autoryzacji nie korzystających z haseł, np. rhosts.
Ręczne modyfikowanie użytkowników i grup: można to robić poprzez bezpośrednie zmiany w.w. plików w dowolnym edytorze, ale najlepiej skorzystać z vipw i vigr.
Zarządzanie systemami plików to między innym:
Na istniejącym urządzeniu specjalnym (np. dysku) można założyć nowy system plików przy pomocy polecenia mkfs. Użycie:
mkfs -t typ [-c] urzadzenie
gdzie:
-t typ
- typ systemu plików, np. ext2, -c
- sprawdzenie, czy na urządzeniu nie ma uszkodzonych bloków (ang. bad blocks) - parametr opcjonalny, urzadzenie
- urządzenie (np. partycja dysku) na której zakładany jest system plików. Montowanie:
Składnia mount:
mount -t typ urządzenie punkt_montowania -o opcje
typ
- typ systemu plików, urzadzenie
- urządzenie na którym znajduje się system plików, punkt_montowania
- katalog w którym udostępniany jest nowy system plików, -o opcje
- różne opcje dodatkowe, np. ro,rw,remount
; zależą również od typu systemu plików. Odmontowywanie:
Sprawdzanie:
Partycje swap:
useradd
:passwd
.useradd -D
domyślne parametry konta, a następnie zmienić:adduser
. Można to zrobić wywołując manual, lub sprawdzając jakie polecenie jest wywoływane jako adduser
. Jeżeli jest obecne:/etc/adduser.conf
.biuro
praca
.addgroup
,/etc/group
.deluser
i delgroup
proszę usunąć założone konta i grupy. Czy usunięcie konta pociąga za sobą automatyczną likwidację grupy?id
, groups
proszę sprawdzić informacje o kilku kontach użytkowników i systemowych.chfn
lub usermod
zmodyfikować parametry wcześniej założonego konta:chsh
proszę zmienić powłokę wybranego konta.ls -ln
można zobaczyć numeryczne wartości właścicieli plików. Przed zmianą nazwy konta proszę oglądnąć te wartości. Operację należy powtórzyć po zmianie nazwy grupy lub konta i porównać te wartości. Czy zmiana nazwy konto lub grupy pociąga za sobą zmianę uid i gid?passwd
,chsh
,Nowe partycje można utworzyć na trzy sposoby - w zależności od możliwości sprzętowych stanowiska proszę przetestować każdą z nich:
mount
na jakim dysku (urządzeniu) znajduje się główny system plików (np. /dev/sda
). Uruchomić na tym urządzeniu program fdisk
i jeżeli na dysku jest wolne miejsce (polecenie F
w fdisk
), założyć nową partycję. W niektórych przypadkach zalecane jest zrestartowanie maszyny w celu uaktualnienia tablicy partycji.free
stopień zajętości pamięci. Sprawdzić w pliku /etc/fstab
na jakim urządzeniu znajduje się partycja swap. Jeżeli większość pamięci swap jest wolna, odłączyć partycję swap. Dalsze ćwiczenia (z tworzeniem systemów plików) będzie można wykonywać na tak odłączonej partycji swap.dd
średniej wielkości plik (np. 16MB) wypełniony zerami:dd if=/dev/zero of=/root/my.swap bs=1M count=16
Udostępnić go przez jedno z urządzeń /dev/loop
:
losetup /dev/loop4 /root/my.swap
Plik będzie wykorzystywany do zakładania systemów plików w kolejnych zadaniach.
mkfs
:dumpe2fs
i obejrzeć wyświetlane informacje. Gdzie są licznik i limit montowań?/mnt/tmp
i podmontować do niego stworzony w ćwiczeniu 1. system plików. Uruchomić df
. Sprawdzić, czy można korzystać z nowego systemu plików, zakładając w nim plik.fsck
. Dla systemu ext2 uruchomić e2fsck
z opcją -f
./mnt/tmp
. Wykonać polecenie cd /mnt/tmp
. Spróbować odmontować system plików. Sprawdzić przy pomocy fuser
jakie procesy z niego korzystają. Co jest warunkiem odmontowania systemu plików?/etc/fstab
wpis odpowiadający nowemu systemowi plików. Czy utworzenie tego wpisu uprości montowanie?man fstab
)man fstab
)man fstab
)/etc/fstab
lub za pomocą fdisk -l
). Jeżeli większość pamięci swap jest wolna, odłączyć partycję swap (o ile nie zostało to zrobione wcześniej w części III.)free
). Podłączyć partycję swap. Sprawdzić ilość dostępnej pamięci (free
).