• To pierwsze zajęcia - po prostu przyjdź z umysłem otwartym na wiedzę o Linuxie

W czasie pandemii COVID-19 korzystanie z komputerów w pracowni jest niemożliwe. Alternatywy:

• Serwer Studenckich Pracowni Komputerowych (SPK) Wydziału FAIS UJ: ssh login@149.156.43.64 (login i hasło takie samo jak w salach G-1-xx)
• Korzystanie z własnego Linuxa (dystrybucja jest dowolna - Ubuntu, Debian, Fedora, …; w czasie zajęć będziemy poznawać podstawy które są z grubsza niezmienne pomiędzy systemami)
• https://cocalc.com/doc/linux.html (wybierz “Run Linux Now” aby włączyć terminal¹⁾)
• Stworzenie bootowalnego USB z Linuxem (można później uruchamiać Linuxa bezpośrednio z pendrive i na nim pracować)
• W Windowsie 10 można uruchomić Linux Bash Shell (zob. np. opis)

• podstawowe źródło pomocy - podręcznik manual: man (spróbuj: man man)
• dodatkowa pomoc - wbudowana w polecenia: uruchom z opcją -h albo --help (nie zawsze dostępna; spróbuj man -h i man --help)

• system wieloużytkownikowy i wielozadaniowy
• różne wersje Unixa uname

• użytkownik identyfikowany przez: login, identyfikator, hasło, grupy
• polecenia: groups, id
• zmiana hasła: passwd
• powłoka i sesja
• informacje o użytkownikach: w, who, finger

• terminal, urządzenie tty
• sesje zagnieżdżone
• zapisywanie sesji: script
• system kontroli zużycia przestrzeni dyskowej: quota
• wylogowywanie się: exit, logout

• logowanie się na zdalne maszyny: ssh, telnet
• przekierowanie X11: opcja -X do ssh (zob. manual)

• FTP (ang. File Transfer Protocol), komendy: open, cd, ls, get, put, bye
• anonimowe ftp: anonymous FTP
• SFTP - polecenia jak FTP, używa SSH

• scp

  scp [user@host:]plik_zródlowy [user@host:]plik_docelowy

• wget

• podstawowe pojęcia związane z siecią: TCP/IP, adres, port, DNS, itp.
• dostępne narzędzia do WWW, tekstowe: lynx, links, graficzne: firefox

• wyświetlanie zawartości pliku: cat plik
• stworzenie pustego pliku: touch plik
• edytowanie pliku: nano plik
• [więcej o plikach będzie na kolejnych zajęciach!]]

1. Zaloguj się w systemie Linux w pracowni (zob. Linux w czasach zarazy)
2. Jakie są różne sekcje manuala? Z jakich części składa się każda strona manuala? Aby to sprawdzić zajrzyj do strony poświęconej manualowi w manualu!
3. Jakie polecenie powinno się wydać na początku zajęć (w celu rejestrowania wpisywanych poleceń)?
4. Zmień hasło. Jakie są dobre hasła?
5. Sprawdź jacy użytkownicy pracują w systemie. Skąd się zalogowali i kiedy? Co robią (jakich programów używają)?
   [można to przeprowadzić w zależności od konfiguracji serwera; np. finger może być zablokowany]
6. Sprawdź własny identyfikator użytkownika i grupę.
7. Wróćmy jeszcze do passwd. Na jakich plikach operuje to polecenie? Sprawdź w manualu. Obejrzyj te pliki - co w nich widzisz?
8. Zaloguj się na inne serwery, na których masz konta. Jak to zrobić?
   • Np. serwer Studenckich Pracowni Komputerowych (SPK) Wydziału FAIS UJ: 149.156.43.64
9. Jak zamknąć sesję? A jak wylogować się z systemu?
10. Skopiuj pliki pomiędzy swoimi kontami przy pomocy ftp, sftp, scp
    [można to przeprowadzić w zależności od konfiguracji konkretnego serwera]
11. Co to jest adres IP i DNS? W jakiej są do siebie relacji? Co to jest port? Jakiego protokołu dotyczy?
12. Obejrzyj stronę https://www.uj.edu.pl przy pomocy lynx
13. Pobierz stronę https://www.uj.edu.pl przy pomocy wget. Obejrzyj pobrany plik